W filmie "Nad Niemnem" jest taka scena, kiedy Benedykt Korczyński rozmawia ze swoją żoną, Emilią, po powrocie z pracy na gospodarstwie. Emilia skarży się, że mąż ją zaniedbuje i ciągle poza domem pracuje, na co Benedykt odpowiada, że przecież ktoś w ich rodzinie musi pracować na chleb. Wówczas Emilka, przewracając oczami, przedrzeźnia Benedykta i powtarza pogardliwie: "Chleb, chleb, chleb...." Bendykt zamiera na chwilę i z jakimś niedowierzaniem w głosie mówi cicho do Emilii" "Ty, która nie możesz obyć się bez tych swoich błyskotek, [dupereli - przyp. red.], tak pogardliwie mówisz o chlebie?"

Ta scena zawsze mnie poruszała i sprawiała, że całym sercem kibicowałam Benedyktowi, a Emilię uważałam za złą i rozkapryszoną kobietę, niegodną chodzić po tej ziemi. 

Dziś chciałam właśnie napisać coś o chlebie, ponieważ powoli tak naprawdę odkrywam głębię tej sceny, głębię tego, czym jest chleb, a im bardziej i więcej o tym myślę, tym wszystko jest mniej oczywiste.

Ubiegły tydzień spędziłam na Podlasiu. To kolejny tydzień w moim szarym, zabieganym życiu, kiedy jakimś cudem udaje mi się uciec od wszystkiego, od spraw, które wydają się umrzeć bez mojej obecności i problemów, które nie rozwiążą się jeśli ja się osobiście nimi nie zajmę. Oczywiście nic nie umiera, a problemy potrafią się rozwiązać, a przynajmniej nie pączkować i wzrastać beze mnie, co zawsze niepomiernie mnie zadziwia. No więc udało się i kolejny tydzień spędziłam w ciszy, w malutkim gronie osób, pisząc drugą w swoim życiu ikonę. Pierwsza ikona, moja własna, powstała w październiku i przedstawia Chrystusa Pantokratora. Teraz przywiozłam ze sobą ikonę, co do której nie wierzyłam, że w ogóle powstanie w jakimkolwiek akceptowalnym kształcie i jest to ikona MB Częstochowskiej, Królowej Polski. 

Piszemy te ikony w kilka osób, w ciszy, pod okiem człowieka, który zajmuje się tym od lat, który przeprowadza nas przez temat ikony i wskazuje pewne kierunki, zostawiając nam swobodę twórczą. Oczywiście ikona to nie miejsce na własne interpretacje. Pracujemy na tym samym wzorniku, korzystamy z tej samej nauki, z tych samych materiałów, a jednak proces powstawania każdej ikony oraz jej finalny wygląd jest u każdej osoby piszącej całkiem inny. Każda ikona ma swój własny charakter, mimo, że tworzona w dyscyplinie, i dobry, empatyczny obserwator potrafiłby przypisać nasze ikony do każdej z piszących je osób. Przepis ten sam, proces ten sam, efekt zawsze indywidualny. 

Czym jest ikona? Jak pisze L. Uspienski w "Teologii ikony": "Kościół głosi, że IKONA jest następstwem boskiego Wcielenia Chrystusa, że w wyniku tego wcielenia powstała, wobec czego tkwi w samej istocie chrześcijaństwa i stanowi jego integralną część". 

Pisząc ikonę uczę się ciszy, posłuszeństwa i znoszenia otoczenia w cierpliwości, co jest sprzeczne z moim charakterem, ale podczas procesu pisania jakoś nawet czasem się udaje. 

Drugi raz, po zakończeniu pracy pojechaliśmy do oddalonej o ok. 60 km Sokółki, załatwić dwie sprawy.  Pierwszą: pomodlić się przed Chlebem Żywym i poświecić nasze ikony. Drugą: by odwiedzić mieszczącą się tuż przy sanktuarium kawiarnię i cukiernię, Starą Szkołę, słynącą z wysokiej jakości wyrobów, takich jak lody, kawy, desery i kremy orzechowo czekoladowe. Wiadomo, choćby nie wiem co, nie samym chlebem żyje człowiek. Po ciężkiej pracy przychodzi czas świętowania. Ono odbywa się właśnie w Starej Szkole w Sokółce. 

Właściciel Starej Szkoły słynie z tego, że nie uznaje tzw. lipy i wszystko, co wytwarza ma bardzo wysoką jakość, co rzecz jasna, przekłada się na smak oraz sławę Starej Szkoły, którą dzień w dzień odwiedzają tłumy łasuchów. Przeglądałam właśnie poczynione tam zakupy w postaci różnych kremów orzechowych, pistacjowych i czekoladowych, rozkoszując się smakiem pysznej kawy, gdy zorientowałam się, że moi towarzysze rozmawiają z właścicielem o chlebie, o tym, w jaki sposób zrobić zaczyn, jak go dokarmiać i jak upiec swój chleb. Okazało się, że właściciel kawiarni od dawna piecze swój niepowtarzalny chleb na swoim własnym zakwasie i że właśnie tuż przed naszym przyjściem wstawił do wyrośnięcia kilka bochenków. Temat dla nas był bardzo na czasie, gdyż spędzajac jeszcze czas na pracy nad ikoną, jedliśmy pyszny, domowy chleb, który przywiózł nam inny dobry człowiek. Wizyta w sanktuarium, Sokółka, ikona, spec od zakwasu i chleba - to wszystko zbiegło się nagle w jednym punkcie i skończyło się na tym, że ten miły człowiek podarował każdemu chętnemu z nas po kawałku zakwasu chlebowego (tak, jego był w kawałkach). Pojawiło się więc zagadnienie, co dalej. Mamy zakwas i co teraz?  Zaczęły się więc przepisy, rady i porady, jak dokarmiać taki zaczyn, kiedy i w jaki sposób upiec na nim chleb. I tu powstało zjawisko, którego się nie spodziewałam, otóż nie można komuś wytłumaczyć tego, jak postępować z zaczynem, z którego potem ma powstać chleb. Ile osób, tyle sposobów, tyle różnych tzw. patentów, a porady wyglądają mniej wiecej tak: "no dodajesz trochę, no tak na oko, mąki, wody ile chcesz, jakiej chcesz, no wiesz, ja to robię z mniejszą ilością, ale jak dodasz wiecej to też będzie dobrze, mieszasz co 12 godzin, albo jak chcesz to co 24 godziny, trzymaj w lodówce, albo lepiej w ciepłym miejscu, odkryty, albo lepiej zasłonięty szczelnie, albo nie całkiem szczelnie, dzień, albo piec dni, jak uważasz....." 

Wróciłam do domu z tym zaczynam na chleb z Sokółki, internet skończył się w swoich poradach na temat zakwasu, więc postanowiłam na oko, i tak udało mi się upiec swój pierwszy chleb na zakwasie. Każdy z nas już upiekł. Wrzucamy zdjęcia swoich chlebów na naszą grupkę i widać, że na tym samym zakwasie powstało kilka nowych, całkiem różnych chlebów. 

Nie da się zrobić dwóch takich samych ikon, nie da się upiec dwóch takich samych chlebów, nie ma dwóch tych samych DNA ani dwóch tych samych układów linii papilarnych. Czy to nie fascynujące zagadnienie? 

 

 

---

tagi: ikona  chleb  sokółka 

	bozenan
	22 maja 2021 15:28

26     1856    17 zaloguj sie by polubić